De speeltrommel van Nijkerk
De beiaardier bespeelt het carillon met behulp van een ´stokkenklavier´. Met zijn vuisten en zijn voeten brengt hij zo de klepels in de klokken in beweging.
Nu klinkt er elk kwartier, van 7.00-23.45 uur, ook een melodietje en het is logisch dat de beiaardier niet elke dag elk kwartier kan spelen. Daarvoor is lang geleden al een prima oplossing gevonden: de speeltrommel, dat is in feite een reusachtige speeldoos.
De speeltrommel van Nijkerk dateert uit 1779 en is een van de mooiste van het land. Hij heeft 100 rijen van 70 gaatjes. 7000 gaatjes dus, allemaal met de hand uitgevijld! In die rijen worden op bepaalde plaatsen toonstiften gestoken. Als de trommel draait komt zo´n stift langs een hefboompje en dat zorgt ervoor dat een van de 70 hamers, die buiten bij de 35 oudste klokken zijn gemonteerd, een slag geeft. Samen zorgen die stiften voor een melodietje.
Twee keer per jaar wordt de trommel verstoken, dan komen er nieuwe melodieën op.
Het is in Nijkerk de gewoonte dat er op het hele uur een geestelijk lied klinkt.
Op dinsdag 22 oktober is de historische speeltrommel in de Nijkerkse toren weer verstoken. Stadsbeiaardier Wim Ruitenbeek arrangeerde vier nieuwe melodieën die zullen klinken tot april 2025.
Volgens traditie klinkt in Nijkerk op het hele uur altijd een geestelijk lied.
Dit keer is gekozen voor een klassiek koorwerk: Verleih uns Frieden van Felix Mendelssohn Bartholdy.
De tekst van dit lied is geschreven door Martin Luther.
Op ´kwart over´ klinkt een lied van Henry Purcell: If music be the food of love.
Elk half uur klinkt een Ladino (sefardisch) slaaplied: Durme Durme. De tekst luidt ‘Slaap kleine jongen, vrij van zorgen en van pijn.’ Dit lied is uitgekozen door Simon Boas t.g.v. zijn afscheid als bestuurslid van de Nijkerkse Klokkenspelvereniging.
Om ´kwart voor´ speelt een fragment uit de Ganz Kleine Nachtmusik KV 648 van Wolfgang Amadeus Mozart. Het was bekend dat deze compositie voor strijktrio, ook bekend als Serenade in C, eind jaren 1760 door Mozart geschreven zou zijn, maar de bladmuziek ontbrak. Onlangs, in september 2024, kondigde de gemeentelijke bibliotheken van Leipzig de herontdekking van dit stuk aan.
Vindt u het leuk uw favoriete melodie een half jaar over de binnenstad te laten dwarrelen, neem dan contact op met de stadsbeiaardier; 06 3867 0337 of via het online formulier
Alle artikelen op deze website zijn met de grootste zorg samengesteld en vallen onder het
copyright en auteursrecht. Informatie op de website van de Nijkerkse Klokkenspelvereniging
is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk
delen 3.0 Nederland licentie.
Voor meerinformatie omtrent deze licentievorm kunt u terecht op:
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl/
Het publiceren van e-mailadressen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de
Nijkerkse Klokkenspelvereniging is niet toegestaan.
Kosten ontstaan door het vermelden van e-mailadressen van de Nijkerkse Klokkenspelvereniging
zullen worden verhaald.
Aantekeningen:
